Prof. dr hab. Andrzej Kossakowski Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK został laureatem Nagrody Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, uznawanej za najważniejsze naukowe wyróżnienie w kraju.
Nagrody FNP, nazywane Polskimi Noblami, przyznawane są od 1992 r. za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe, które przesuwają granice poznania i otwierają nowe perspektywy poznawcze, wnoszą wybitny wkład w postęp cywilizacyjny i kulturowy naszego kraju oraz zapewniają Polsce znaczące miejsce w podejmowaniu najbardziej ambitnych wyzwań współczesnego świata.
Prof. dr hab. Andrzej Kossakowski otrzymał nagrodę w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich za rozwinięcie teorii kwantowych układów otwartych. Teoria ta stanowi podstawę intensywnie rozwijającej się obecnie dziedziny naukowej – kwantowej teorii informacji.
Oprócz uczonego z UMK tegorocznymi laureatami Nagrody FNP zostali: prof. Marcin Drąg z Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej oraz prof. Andrzej Wiśniewski z Wydziału Psychologii i Kognitywistyki Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu.
Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się 4 grudnia na Zamku Królewskim w Warszawie.
Andrzej Kossakowski urodził się w lutym 1938 roku we Lwowie. Od początku swoją naukową drogę związał z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie w latach 1955-1960 studiował fizykę, w roku 1966 obronił pracę doktorską, a w 1972 r. uzyskał habilitację. W 1979 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Profesor Andrzej Kossakowski wykładał na wielu uniwersytetach zagranicznych m.in.: w Stuttgarcie, Mediolanie, Austin w Teksasie, Essen, Leuven, Santiago de Chile, Neapolu i Tokio. Jest jednym z twórców toruńskiej szkoły fizyki matematycznej oraz kwantowej teorii układów otwartych. Teoria ta, wraz z kwantową teorią informacji, stanowiły główne obszary badań prowadzonych w Zakładzie Fizyki Matematycznej Instytutu Fizyki UMK. Do naukowych osiągnięć prof. Andrzeja Kossakowskiego należą również prace o teorii laserów, teorii odwzorowań dodatnich oraz cykl prac dotyczących kwantowego splątania. Jego artykuły były publikowane w takich czasopismach jak: “Physics Letters”, “Communications in Mathematical Physics”, “Physics Letters A”, “Physical Review A”. Prace prof. Andrzeja Kossakowskiego są bardzo znane i do tej pory często cytowane. Teoria kwantowych układów otwartych, za której rozwinięcie prof. Kossakowski otrzymał Nagrodę FNP, jest podstawowym narzędziem analizy własności układów kwantowych, które nie są izolowane, lecz oddziałują z zewnętrznym otoczeniem. Do analizy dynamiki kwantowych układów otwartych wykorzystuje się różne typy równań podstawowych. Prof. Andrzej Kossakowski jest współtwórcą jednego z takich równań, znanego dzisiaj jako równanie GKS-L, które weszło do kanonu fizyki teoretycznej. Pierwsze rezultaty dotyczące struktury tego równania prof. Andrzej Kossakowski opisał w swoich artykułach opublikowanych w 1972 r. Koncepcje te zostały następnie rozwinięte w publikacjach, które ukazały się niemal równocześnie w roku 1976: pierwsza – autorstwa Vittoria Goriniego, Andrzeja Kossakowskiego i George’a Sudarshana, ukazała się w „Journal of Mathematical Physics”, zaś druga – Görana Lindblada – w „Communications in Mathematical Physics”. Równanie GKS-L umożliwia modelowanie procesów, które odgrywają istotną rolę w kwantowej komunikacji, kryptografii i kwantowym przetwarzaniu danych, takich jak dekoherencja i dyssypacja. Rozwijana przez profesora Kossakowskiego w latach 70-tych XX wieku teoria układów otwartych stanowi podstawę intensywnie rozwijającej się obecnie dziedziny naukowej – kwantowej teorii informacji.
