Instytut Fizyki

KontaktGrudziądzka 5, 87-100 Toruń
tel.: +48 56 611 3310
e-mail: ifiz@fizyka.umk.pl

Zmarł Profesor Lutosław Wolniewicz

Zdjęcie ilustracyjne
fot. Andrzej Romański

W dniu 19.12.2020 w wieku 90 lat, zmarł Profesor Lutosław Wolniewicz nasz nieodżałowany Kolega, wybitny uczony,  wychowawca, twórca szkoły obliczeń atomowo-molekularnych, były Dyrektor Instytutu Fizyki UMK w Toruniu.

Prof. Lutosław Wolniewicz studiował fizykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (1951-1953) i na Uniwersytecie Warszawskim (1954-1955). Pod kierunkiem Profesora Jerzego Rayskiego zaczął studiować zagadnienia kwantowej teorii pola. Był na stażu w Dubnej u Prof. Bogolubowa.  Doktorat zrobił pod kierunkiem profesorów Leopolda Infelda i Włodzimierza Kołosa w 1961. Po doktoracie podjął pracę w Instytucie Fizyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. UMK był jego głównym miejscem pracy aż do przejścia na emeryturę. Oprócz tego pracował na uniwersytetach Chicago, Toronto, Guelph, Bielefeld i na Politechnice w Zurichu. Twórczość naukową kontynuował na emeryturze. Jeszcze niedawno przychodził systematycznie do Instytutu, uczestniczył w seminariach, publikował.

Rozwinięta w pracy doktorskiej teoria cząsteczki wodoru traktowanej jako układ czterech ciał stała się podstawą prac, jakie prowadził wspólnie z Włodzimierzem Kołosem w latach 1963-64 i 1967-68 na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Chicago w zespole kierowanym przez Roberta S. Mullikena (laureata Nagrody Nobla) i Clemensa C. J. Roothaana. Otrzymany w tych pracach opis cząsteczki wodoru okazał się dokładniejszy od dającego się otrzymać w wyniku pomiarów doświadczalnych. Był to pierwszy w historii nauki tego rodzaju wynik dla molekuł. Również późniejsze prace Lutosława Wolniewicza odznaczają się największą ze znanych w światowej literaturze dokładnością rezultatów numerycznych. Są one traktowane przez innych autorów jako bezdyskusyjne punkty odniesienia dla weryfikacji różnych formalizmów obliczeniowych i ocenie wyników eksperymentów. Prace te zostały  docenione przez międzynarodową wspólnotę naukową. Należą one do najczęściej cytowanych prac z fizyki teoretycznej i chemii kwantowej - łączna liczba cytowań dochodzi do 10 tysięcy, w tym ponad 1000 po roku 2015 i 121 w bieżącym roku. Świetna znajomość wielu dziedzin matematyki i mistrzostwo w programowaniu owocowały też pracami Prof. Wolniewicza w teorii laserów i dynamice układów niehamiltonowskich.

Lutosław Wolniewicz jest twórcą szkoły obliczeń atomowo-molekularnych. Jego uczniowie i współpracownicy pracują w wielu ośrodkach naukowych na całym świecie. Wypromował czworo doktorów.  Wszyscy zrobili habilitacje, a dwoje zostało profesorami W 1981 r. został pierwszym demokratycznie wybranym dyrektorem Instytutu Fizyki UMK. Jest laureatem wielu nagród.

Profesor Wolniewicz był autorytetem dla wielu pokoleń fizyków; cechowała Go prawość i pracowitość, a prywatnie cenił sobie bardzo przyjaźń.

pozostałe wiadomości