W dniach 4-5 sierpnia 2025 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu odwiedziła delegacja Ambasady Brytyjskiej w Warszawie. Prorektor ds. nauki – Pierwszy Zastępca Rektora dr hab. Adam Kola, prof. UMK, miał zaszczyt gościć Panią Chargé d’affaires Jennifer Tyldesley, której towarzyszyła Science & Technology Attaché Małgorzata Kiełmińska.

W ramach wizyty delegacja ambasady odwiedziła największy w Polsce radioteleskop i Instytut Astronomii UMK w Piwnicach. Toruńska radioastronamia ma długą i owocną tradycję współpracy z badaczami z Wielkiej Brytanii, świadczy o tym między innymi to, że Sir Martin Ryle otrzymał tytuł Doctora Honoris Causa UMK jeszcze nim został laureatem Nagrody Nobla. Teraz zainteresowanie wzbudziło jedno z ostatnich osiągnięć dotyczących badań szybkich błysków radiowych oraz pierwsza na świecie demonstracja wykorzystania optycznego zegara atomowego w pomiarach VLBI (Very Long Baseline Interferometry).

Kolejnym punktem wizyty był Instytut Fizyki UMK oraz Krajowe Laboratorium FAMO (KL FAMO). To tu rozwijane są optyczne technologie kwantowe na potrzeby metrologii i komunikacji. W KL FAMO zademonstrowano działanie optycznych zegarów atomowych zbudowanych w ramach współpracy Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. To jedyne tego typu urządzenia w Polsce, a zarazem najdokładniejsze przyrządy pomiarowe w kraju. Wykorzystanie technologii stosowanych w zegarach optycznych pozwoliło na opracowanie nowej techniki: częstotliwościowej spektroskopii dyspersyjnej we wnękach optycznych oraz jej wersji szerokopasmowej, gdzie źródłem światła jest optyczny grzebień częstości. Ta technika w przyszłości będzie wykorzystywana w metrologii temperatury oraz ilości gazów, a już teraz dzięki współpracy z badaczami z University College London pozwoliła na osiągnięcie najlepszej na świecie zgodności z teoretycznymi obliczeniami natężeń linii widmowych CO, jednego z gazów wpływającego na zmiany klimatyczne. W ramach europejskiego programu Metrology Partnership wraz National Physical Laboratory (NPL) prowadzone są prace nad standaryzacją satelitarnych danych spektroskopowych dla gazów cieplarnianych. Ponadto wyrafinowane techniki spektroskopowe na potrzeby badań oddziaływań fundamentalnych wychodzących poza Model Standardowy są rozwijane z wykorzystaniem ultrazimnych gazów atomowych oraz cząsteczek wodoru. Te ostatnie badania prowadzone są w ramach grantu European Research Council (ERC). Innym obszarem badawczych zainteresowań UMK są prace nad wykorzystaniem technik pułapkowania i chłodzenia cząstek naładowanych w badaniach antymaterii. Prace te prowadzone są w ramach międzynarodowego konsorcjum AEgIS (Antimatter Experiment: Gravity, Interferometry, Spectroscopy) CERN w Genewie. Spektakularnym osiągnięciem tego konsorcjum w ostatnim czasie było laserowe chłodzenie pozytronium (egzotyczny atom złożony z elektronu i jego antycząstki), które zostało uznane przez redakcje Physics World za jedno z dziesięciu przełomowych odkryć w fizyce roku 2024.

Wizytę na Wydziale Fizyki Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK zakończyła prezentacja prac nad satelitarną komunikacją kwantową – w tym generowanie splątanych par fotonów oraz ich przesyłania między teleskopami, co umożliwia kwantową dystrybucję klucza kryptograficznego na duże odległości.