Instytut Fizyki

KontaktGrudziądzka 5, 87-100 Toruń
tel.: +48 56 611 3310
e-mail: ifiz@fizyka.umk.pl

dr Agata Karska

Najlepsza absolwentka UMK w 2009 roku, studia doktoranckie odbyła w International Max Planck Research School w Garching k. Monachium, a doktorat obroniła na Uniwersytecie w Lejdzie w 2014 roku pod opieką światowej sławy uczonej – prof. Ewine van Dishoeck – prezydenta Międzynarodowej Unii Astronomicznej. W latach 2014-2016 pracowała jako adiunkt na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Laureatka nagrody “For Women in Science” UNESCO / L’Oreal w Niemczech w 2012 roku, Nagrody Naukowej “Polityki” w kategorii Nauk Ścisłych i stypendium START FNP w 2015 roku. Na UMK pracuje od roku 2016, obecnie jako adiunkt naukowy (kierownik grantu NCN SONATA) w Katedrze Astronomii i Astrofizyki, Centrum Astronomii WFAiIS. Pełni funkcję pełnomocnika Dziekana WFAiIS ds. promocji oraz pełnomocnika Polskiego Towarzystwa Astronomicznego ds. kontaktów z Międzynarodową Unią Astronomiczną oraz Europejskim Towarzystwem Astronomicznym. Matka 7-letniego Macieja i 4-letniej Joanny, żona wybitnego polskiego matematyka – Piotra Śniadego.

Kosmiczna chemia

Zajmuję się bardzo młodą dziedziną nauki – tzw. astrochemią, która wykorzystuje wiedzę o związkach chemicznych do opisu obiektów astronomicznych. Interesuje mnie, w jaki sposób powstają gwiazdy i układy planetarne, a ostatnio – jakie procesy fizyczne powodują, że nowych gwiazd powstaje dużo mniej niż można by przypuszczać. Największym “podejrzanym” procesem jest promieniowanie ultrafioletowe, które zwiększa temperaturę w otoczeniu powstającej gwiazdy (tzw. protogwiazdy) i zapobiega dalszemu opadaniu materii z obłoku. Skąd ono się tam bierze – jest sporą zagadką, ale kosmiczne molekuły nie pozostawiają wątpliwości, że promieniowanie ultrafioletowe jest tam obecne i może wpływać na fizykę i chemię powstającej gwiazdy i planet. Krótko mówiąc: protogwiazdy też się opalają!

W przyszłym roku wystrzelony zostanie przez NASA nowy teleskop kosmiczny, który ma szansę zrewolucjonizować badania astrochemiczne. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba ma aż 6.5 m średnicy i jest tak duży, że właściwie nie mieści się w żadnej rakiecie – musi polecieć złożony i dopiero na miejscu będzie mógł być automatycznie poskładany. Nie jest łatwo otrzymać czas obserwacyjny na takim teleskopie, ale perspektywy są obiecujące – w sierpniu złożyłam pierwszy wniosek obserwacyjny razem z międzynarodową grupą badawczą, głównie z USA. Planujemy zaobserwować w jaki sposób rozchodzą się fale uderzeniowe pochodzące od protogwiazd, czyli podglądać gwiazdy w czasie ich narodzin.

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej jest moim wymarzonym miejscem pracy, do którego z dużą radością powróciłam po 7 latach nieobecności. Wydział posiada rozpoznawalną w świecie astronomię oraz fizykę kwantową, która jest niezbędna w pracy astrochemika. Atmosfera pracy na Wydziale jest wspaniała, a studenci wyjątkowi – aktywni i chętni do współpracy przy projektach naukowych. W najbliższym czasie bardzo liczę na możliwość utworzenia u nas Centrum Doskonałości Naukowej Maksa Plancka Dioscuri, co pozwoliłoby, aby właśnie astrochemia stała się naszą nową, uniwersytecką specjalnością.